Diyabette deri hastalıkları, kan şekeri seviyesinin yükselmesi ile beraber görülmeye başlanır. Aynı zamanda diyabette deri hastalıkları obezite problemi olanlarda da daha yaygın olarak görülür. Bu hastalıkların birçoğu kan şekeri seviyesi normal düzeyde tutulabildiğinde geriler ve önlenebilir.

Diyabette Deri Hastalıklarının Tetiklenme Sebepleri Nelerdir?

Diyabette deri rahatsızlıklarının tetiklenme nedenleri genel olarak şöyledir:

  • Vücuttaki kronik şeker fazlalığı deri hastalıklarının tetiklenmesine neden olur.
  • İnsülin gibi antidiyabetik ilaçlar deri rahatsızlıklarının ortaya çıkma olasılığını artırır.
  • Bazı durumlarda deri rahatsızlıklarını tetikleyen neden tespit edilemez.

Yapılan araştırmalar sonucunda; kan şekeri seviyesi oldukça yüksek olan kişilerin kan şekeri normal seviyede olanlara göre daha sık ve şiddetli deri değişikliği yaşadıkları sonucuna varılmıştır. Kan şekerinin yükselmesi ile beraber deri hücrelerinde ve derinin bağ dokusunda karmaşık bozukluklar oluştuğu için deri rahatsızlıklarının ortaya çıkması da muhtemeldir. Dolayısı ile kan şekerinin yüksek olması, kontrol altına alınmaması gibi durumlar deri rahatsızlıklarını tetikler.

Diyabette Deri Hastalıklarını Önlemek Mümkün Müdür?

Diyabette deri rahatsızlıklarını azaltmak, gelişimini yavaşlatmak ya da önlemek mümkündür. Bunun için diyabet hastalarının uzun vadede kan şekeri kontrollerini sağlamaları ve dolayısı ile de diyabet hastalığının erken teşhis edilmiş olması gereklidir. Diyabet problemi yaşayanların ciltlerini düzenli olarak takip etmeleri, ciltlerinin ihtiyaçları doğrultusunda bakım yapmaları gereklidir. Aynı zamanda derilerinde farklılık gözlediklerinde de vakit kaybetmeden doktor ile iletişime geçmelidirler. Deri hastalıklarının erken fark edilmesi ve tedavi edilmesi, sonrasında karşılaşılabilecek olası kalıcı etkilerden kurtulmak için önemlidir.

Diyabet Tedavisinde Kullanılan İlaçların Yol Açtığı Deri Değişiklikleri Nelerdir?

Diyabet ilaçlarının deride neden olduğu alerjik reaksiyonlar, zararsız olabilecekleri gibi daha ciddi lokal ya da genel bir kızarıklık da olabilirler. Bazı diyabet ilaçları kabarcık oluşumu, ciltte kaşıntı meydana gelmesi, kurdeşen dökülmesi, analfilaktik şok gibi reaksiyonlara neden olabilir. Kullanılan diyabet ilaçlarına göre görülebilecek deri hastalıklarından aşağıda bahsedilmiştir:

  • Diyabet ilacı olarak verilen Metformin cilt rahatsızlıklarını tedavi etmek için kullanılsa da aynı zamanda ciltte alerjik reaksiyonların oluşmasına da neden olabilir.
  • Tip 2 diyabet tedavisinde kullanılan sülfonilüreler alınıyor ise; cilt güneşe maruz kaldıktan ya da alkol tüketildikten sonra ciltte reaksiyon görülebilir. Kızarıklık, kuruluk ve kaşıntı oluşabilir. Fototoksik reaksiyon olarak isimlendirilen bu deri değişiklikleri ortalama 1 saat içerisinde kendiliğinden düzelir.
  • Bilimin ilerlemesi ile beraber insüline bağlı deri değişiklikleri yaşanma ihtimali oldukça düşürülmüştür. Ancak enjeksiyon bölgelerde deri altı yağ dokusunun değişmesi olarak lipodistrofiler olma ihtimali vardır. Deride tahriş veya apse olarak kendisini gösterir. İnsülin kateterinin düzenli ve steril şekilde değiştirilmesi ile bu problemin önüne geçilebilir.

Diyabette Deride Görülen Bulgular Nasıl Sınıflandırılır?

Diyabet hastalarında deri bulgularının sınıflandırılması aşağıdaki gibidir:

  • Akut metabolik problemlerden dolayı deri bulguları oluşabilir.
  • Kronik dejeneratif problemlere bağlı olarak deri bulguları görülebilir.
  • Sebebi akut metabolik ya da kronik dejeneratif olmayan deri bulguları meydana gelebilir.
  • Tedavi komplikasyonları sebebi ile diyabette deri hastalıkları oluşabilir.

Diyabette Akut Metabolik Sorunlara Bağlı Deri Bulguları Nelerdir?

Akut metabolik problemler kaynaklı deri bulguları aşağıda verilmiştir:

  • Enfeksiyonlar: En sık görülen deri problemi olarak özellikle obezite problemi olanların %20-50’sinde görülür. Cildin kıvrım bölgelerinde kızarıklık, kabuklanma, küçük kızarıklık ve püstüller şeklinde kendisini gösterir. Kan şekerinin kontrol edilmesi ve mantar ilaçlarının kullanılması ile beraber diyabet hastaları enfeksiyon etkilerinden kurtulabilir. Görülen enfeksiyonun çeşidine bağlı olarak cerrahi operasyon gerekebileceği gibi tedavi edilmemesi durumunda ölümcül de olabilir.
  • Erüptif ksantomlar: Nadir görülen deri bulgularıdır. Küçük ve sarı kabarıklıklar olarak kendilerini gösterirler. Yüksek kan yağı düzeyine bağlı olarak aniden meydana gelebilirler. Oluşan kabarıklıkların çevrelerinde kızarıklıklar görüldüğü gibi aynı zamanda kaşıntı da olur. Tip 2 diyabet hastalarında daha sık görülen bir deri bulgusudur. Düşük kalorili ve az yağ tüketilen diyetler ile bu bulgular azaltılabilir.
  • Deride sararma: Karotenozis isimli deri bulgusu özellikle avuç içi ve ayak tabanlarında görülür. Diyabet rahatsızlığı olan her dört kişiden birinde deride sararma olur. Katlantı bölgelerinde daha belirgin olarak gözüken bir bulgudur.

Diyabette Kronik Dejeneratif Problemlere Bağlı Deri Bulguları Nelerdir?

Kronik dejeneratif sorunlar kaynaklı deri bulguları şu şekildedir:

  • Diyabetik dermopati: Diyabet hastalarında görülme olasılığı %40’tır. Hastalığını kontrol altında tutmayı başarabilen diyabet hastalarında görülme olasılığı ise oldukça düşüktür. Bacakların ön yüzeyinde noktalanma ve koyu renkli yuvarlak kabarıklıklar olarak kendisini gösterir. Bir buçuk yıl gibi bir süre içerisinde bu kabarıklıklar ortadan kalkar.
  • Pigmente purpurik dermatoz: Yaşı ilerlemiş olan şeker hastalarının bacaklarının ön yüzeyinde kahverengi ya da turuncu hafif kabarık lezyonların oluşması durumudur.
  • Rubeosis fasiei diyabetikorum: Yüzeysel venöz damarlarda belirginleşme olma durumudur ve açık tenlilerde daha kolay fark edilebilen bir deri bulgusudur. Alkol, kafein ve güneş mevcut şikayetlerin artmasına neden olabilir. Göz rahatsızlıklarının habercisi olabilecek bu rahatsızlık kan şekeri düzeyinin normal seviyede tutulması ile beraber geriler.
  • Büllozis diyabetikorum: Çoğunlukla bacakların ön yüzünde, ayakların arka ve dış kenarlarında görülen su toplamalarıdır ve görülme olasılığı oldukça düşüktür. Ağrı oluşturmadığı gibi içeriği de boşaltılabilir. 2-5 hafta içerisinde iz bırakmadan geçmesi mümkündür.
  • Deri kalınlaşması: Yaş ilerledikçe görülme olasılığı daha fazladır. El ve parmaklarda gözle fark edilir derecede deri kalınlaşması meydana gelir. Eklemlerin üzerinde ve tırnak çevresinde derinin renginde sert kabarıklıklar gözlenebilir.
  • Scleroedema diabeticorum: Damar problemleri olan kilolu diyabet hastalıklarında sıklıkla görülür. Boyun arkası, omuz ve sırtlarda derinin sertleşmesi ve üzerine bastırıldığında çukurlaşmaması problemidir.
  • Diyabetik ayak sendromu: Ayak ülseri olarak da isimlendirilen rahatsızlık, diyabet hastalarının %15-25’inde görülür. Ayakta soğukluk, kıl kaybı, gece ortaya çıkan ağrı ve mikro dolaşım problemleri oluşur.
  • Tırnak bulguları: Tırnaklarda kalınlaşma, tırnak çevresinde kızarıklık ve sararma oluşması görülebilir.

Diyabette Akut Metabolik ve Dejeneratif Komplikasyonlar İle İlgili Olmayan Deri Rahatsızlıkları Nelerdir?

Akut metabolik ya da dejeneratif komplikasyonlarla ilişkisi olmayan deri bulguları aşağıda belirtilmiştir:

  • Nekrobiyozis lipoidika diyabetikorum: Kadınlarda ve otuzlu kırklı yaşlı bireylerde daha sık görülür. Bacağın ön ve yan bölümlerinde keskin sınırlı kırmızı kahverengi plakların oluşması durumudur. Kendiliğinden geçmesi için ortalama 6-12 yıl gerekebilir.
  • Dissemine granüloma anülare: El sırtı, ayak bileği ve diz bölgelerinde kubbe şeklinde minik kabarıklıkların oluşması durumudur. Zaman içerisinde oluşan kabarıklık büyümeye başlar.
  • Akantozis nigrikans: Koltukaltı, boyun, kasık, diz arkası, dirsek ön yüzü gibi deri kıvrımlarında koyu renkli ve kadifemsi plakların oluştuğu decİLri rahatsızlığına verilen isimdir.
  • Et benleri: Göz kapağı, boyun, koltukaltı gibi bölgelerde oluşur. Gerçek ben olmamakla beraber kozmetik amaçlı ya da irritasyondan korunması için et benleri tedavi edilebilir.
  • Vitiligo: Diyabet hastalarında görülme olasılığı daha fazladır. Özellikle tip 1 diyabet hastalarında sıklıkla görülür.
  • Perforan dermatozlar: 2-10 mm büyüklüğünde kaşıntılı kabarıklıklardır. Sıklıkla bacaklarda ortaya çıkar.

Diyabette Tedavi Komplikasyonlarına Bağlı Deri Hastalıkları Nelerdir?

Tedavi komplikasyonları ile ilişkili deri bulguları şunlardır:

  • Lipoatrofi: İnsülin enjeksiyonları ile beraber enjeksiyon yapılan bölgede yağ dokunun kaybedilmesi sonucunda kozmetik sıkıntı ortaya çıkartan bir bulgudur. Kadınlarda daha sık görülür.
  • Lipohipertrofi: Yağ bezesi görünümlü yumuşak şişliklerin oluşmasına denir. Erkeklerde görülme olasılığı daha fazladır.
  • İnsülin enjeksiyonuna bağlı yan etkiler: Kızarıklık, kaşıntılı kabarıklıklar, ürtiker plakları, döküntü gibi yan etkiler meydana gelebilir. Diyabette deri hastalıkları yan etkilerini daha az görmek için güneşte de uzun vakit geçirilmemelidir.