Metabolik Cerrahi
Halk arasında şeker ve diyabet ameliyatı olarak bilinen metabolik cerrahi aynı zamanda hipertansiyon, obezite, tip 2 diyabet ve yüksek kolesterol gibi hastalıkların da tedavisinde kullanılan bir yöntemdir. Bu tip metabolik sendrom hastalıkları tedavi edilmediği zaman kişinin yaşam kalitesinde önemli düşüşlere neden olur ve yaşamı tehdit eden ciddi durumlar ortaya çıkartır. Yönteme metabolik cerrahi denilmesi ise metabolik hastalıkların cerrahi yöntemler ile tedavi edilmesi esasından ortaya çıkar. Son yıllarda gelişen yöntemler ile metabolik cerrahi tedavisinde başarı oranı son derece yükselmiştir. Özellikle erken tanı konulan hastalıklarda hızlı bir tedavi biçimi olarak uygulanır.
Metabolik Cerrahi Nedir?
Metabolik cerrahi en kısa tanımı ile bazı bariatrik ameliyat biçimlerinin tip 2 diyabet başta olmak üzere metabolik sendromların tedavisinde kullanılmasıdır. Metabolik cerrahiden bahsederken tek bir yöntemden bahsedilmez. Uygulanan pek çok ameliyat yöntemi bulunur. Seçilecek ameliyat yöntemi hastanın hastalığına ve yönteme olan uygunluğuna göre belirlenir. Metabolik cerrahide temel hedef ise vücuda alınan besinlerin safra ve pankreas sıvıları ise daha geç buluşmasını sağlamaktır. Bu şekilde pankreasın insülin üretimini harekete geçiren maddeler salgılanmaya başlar ve insülin salınımı yükselerek otomatik olarak artırılmış olur.
Metabolik Cerrahi Nasıldır?
Metabolik cerrahi sırasında uygulanan bütün yöntemler kapalı ameliyat olarak bilinen laparoskopik yöntemle yapılır. Hastaya kesi açılmaz bunun yerine dört ya da beş delikten girilerek ameliyat tamamlanır. Ameliyat süresi kullanılan yönteme göre değişir. Yöntemin çeşidine göre operasyon 1 veya 3 saat kadar sürebilir. Ameliyata göre hasta 4 veya 5 gün kadar hastanede yatabilir. Bu operasyonlar sırasında kullanılan yöntemler ise Sleeve Gastrektomi, Minigastrik by-pass, Duodenal switch türevleri, Gastrik by-pass, Transit Bipartisyon, İleal transpozisyon türevleridir. Ameliyatların bir kısmı yemek yemeyi kısıtlayıcı, bir kısmı ise bağırsak emilimini bozan ameliyatlardır.
Metabolik Cerrahi Kararı Nasıl Verilir?
Metabolik cerrahi kararı verilmeden önce hastanın değerlerinin ayrıntılı bir araştırması yapılır. Hastanın vücut kitle indeksinin 40 üzerinde olması veya 30 üzerinde olup tedavilere rağmen kan şekeri kontrolünün sağlanamamış olması gerekir. Aynı zamanda hastanın kaç yıldır diyabet hastası olduğuna, insülin kullanımına, Hemoglobin A1c düzeyine bakılır. Hastaların bu operasyonlardan gerekli faydayı görmesindeki en önemli kriter ise pankreasın insülin salgılanmasının devam etmesidir. Yani pankreasın insülin salgısının devam etmesi gerekir. Ameliyatın öncesinde yapılan testler ile pankreasın durumu belirlenir. Hastanın obezite düzeyi de değerlendirilir. Diyabet hastalığı yeni başlayan ve insülin tedavisine ihtiyacı olmayan, düşük dozlarda ilaç kullanan kişilerde ameliyatın başarılı olma şansı daha fazladır.
Metabolik Cerrahi Neden Yapılır?
Tip 2 diyabet söz konusu olduğunda bugüne kadar etkinliği kanıtlanmış en kesin yöntem metabolik cerrahidir. Her ne kadar tip 2 diyabet tedavisinde öncelik hastanın yaşam biçimini kontrol altına almak olsa da bazen kan şekeri düzeyi istenilen seviyede tutulamaz. Bu tür hastalarda hastanın da operasyonlara uygunluğu belirlendiği takdirde uygulanabilecek en kesin yöntem metabolik cerrahidir. Şeker hastalığı dışında metabolik sendrom kaynaklı hastalıklarda da bu yöntem oldukça etkilidir. Bu tedavi sonrasında hastaların büyük bir kısmı ilaç kullanmaktan tamamen kurtulur. Bazılarında ise çok az dozlarda ilaç kullanımına devam edilir.
Metabolik Cerrahinin Riskleri Var mıdır?
Genel olarak bakıldığında bütün cerrahi operasyonların riski vardır. Operasyonun riskleri ve tedavi edilebilen hastalıkların riskleri karşılaştırıldığında cerrahi girişimin riskinin çok daha az olduğu sonucu ortaya çıkıyor. Ameliyat noktasında en önemli husus hastanın doğru değerlendirilmesi ve tecrübeli bir cerrah tarafından operasyonun yürütülmesidir. Hastanın değerlendirme sürecinden operasyonuna, operasyonun ardından kontrollerine kadar bütün sürecin doğru bir şekilde tamamlanması maksimum faydanın sağlanması açısından önemlidir.
